تور بەت ماقالىلىرى
ﺗﯜﺭﻛﻤﻪﻧﯩﺴﺘﺎﻧﻨﯩﯔ ﺑﺎﻳﺮﺍﻡ ﺋﺎﻟﻰ ﻧﺎﮬﯩﻴﻪﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ
«ﻣﺎﺟﯘﯕﻴﯩﯖﻨﯩﯔ ﻗﯧﭽﯩﺸﻰ» ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻛﯩﺘﺎﺑﺪﯨﻜﻰ ﻣﺎﺟﯘﯕﻴﯩﯔ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﺎﻳﺎﻥ
ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﺋﺎﺯﺍﺩﻟﯩﻖ ﻛﯜﺭﯨﺸﯩﻨﯩﯔ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﯩﺪﯨﻜﻰ ﺳﻪﯞﻩﺏ-شارائىتلار
«ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ» ﻧﺎﻣﯩﻨﻰ ﻗﻮﻟﻠﯩﻨﯩﺸﻨﯩﯔ ﺑﺎﺵ ـ ئاخىرى
ﺧﯘﻧﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ، ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﯩﺘﻰ ﯞﻩ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺋﻪﮬﯟﺍﻟﻰ
ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﻰ ﯞﻩ 6- دېۋىزىيە
ﺗﺎﺭﯨﺨﺘﺎ ﺗﯜﺭﻛﻠﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺋﺎﺗﻨﯩﯔ ﻗﯘﻳﺮﯗﻗﯩﻨﻰ ﭼﯩﮕﯩﺶ ﺋﺎﺩﯨﺘﻰ
شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىدە ئاياللارنىڭ تۆھپىسى، رولى ۋە ئورنى
«ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻥ» ﺩﯨﻜﻰ «ﻗﺎﺭﺍ» ﻧﯩﯔ ﻗﯩﺴﻘﯩﭽﻪ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺗﻪﺑﯩﺮﻯ
ﻗﯘﺗﺒﯘﻟﻼ ﺧﻮﺟﺎﻡ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻣﺎﺯﯨﺮﻯ
ﻳﺎﺭﻛﻪﻧﺖ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﯨﻜﻰ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺕ
ﺋﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﺎﺗﺎﺭﻻﺭ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ
ﻗﺎﺵ ﯞﺍﺩﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻗﻪﺩﯨﻤﯩﻲ ﻳﯜﺭﺕ- سۇپىتاي
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺳﺎﺗﻘﯩﻨﻼﺭ
ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﻗﯘﺭﯗﻟﯘﺷﻰ
ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺳﯘﻻﻟﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻳﯩﻤﯩﺮﯨﻠﯩﺸﻰ
ئۇيغۇر قىسمەتلىرى
ﺋﺎﻟﺘﯘﻥ ﺋﻮﺭﺩﺍ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺩﯙﻟﻪﺕ ﺋﻪﻧﺌﻪﻧﯩﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯩﺰﻟﯩﺮﻯ
ﺗﯜﺭﻛﻠﻪﺭﺩﻩ “ﻗﯘﺭﯗﻟﺘﺎﻱ” ﻛﻪﻟﯩﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﻣﯘﻻﮬﯩﺰﻩ
ﻟﻮﭘﻨﯘﺭﻟﯘﻗﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺟﺪﺍﺩﻯ ﻛﯩﻤﻠﻪﺭ؟
ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺷﻪﺭﺗﻨﺎﻣﯩﺴﻰ
«ﻏﯘﻟﺠﺎ ﻳﻮﻟﻰ» ﺭﻭﻣﺎﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺮﺍﮔﯧﺪﯨﻴﯩﻠﯩﻚ ﻗﯩﺴﻤﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﺭﯨﺌﺎﻟﻠﯩﻘﻠﯩﺮﻯ (4)
ﺟﯘﯕﮕﻮ -ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﺎ ﻣﯘﻧﺎﺳﯟﻩﺗﻠﯩﺮﻯ-1 (ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭ)
«ﻏﯘﻟﺠﺎ ﻳﻮﻟﻰ» ﺭﻭﻣﺎﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺮﺍﮔﯧﺪﯨﻴﯩﻠﯩﻚ ﻗﯩﺴﻤﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﺭﯨﺌﺎﻟﻠﯩﻘﻠﯩﺮﻯ (3)
36 ﮬﯩﻴﻠﻪ ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ (1)
ﺳﯜﻧﺰﯨﻨﯩﯔ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﺋﯩﺸﻼﺭ ﺩﻩﺳﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﻧﻪﺯﻩﺭ
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻛﯩﻤﺪﯗﺭ ﯞﻩ ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ﺗﯜﺭﻛﯩﺴﺘﺎﻥ ﻗﻪﻳﻪﺭﺩﯗﺭ؟
ﺋﻪﺧﻤﻪﺗﺠﺎﻥ ﻗﺎﺳﯩﻤﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻨﯩﯔ ﺯﯨﻴﺎﺭﻩﺕ ﺧﺎﺗﯩﺮﯨﺴﻰ
ﺋﺎﺗﺎﻟﻤﯩﺶ «ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﻮﻡ ﺭﺍﻳﻮﻧﻰ» ﻧﯩﯔ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﯧﻠﯩﺶ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﻰ ﯞﻩ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺗﯜﺯﯛﻟﻤﯩﺴﻰ
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﯘﺭﯗﺵ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺋﯘﺳﯘﻟﻰ
«ﻏﯘﻟﺠﺎ ﻳﻮﻟﻰ» ﺭﻭﻣﺎﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺮﺍﮔﯧﺪﯨﻴﯩﻠﯩﻚ ﻗﯩﺴﻤﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﺭﯨﺌﺎﻟﻠﯩﻘﻠﯩﺮﻯ (2)
ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ﺗﯜﺭﻛﯩﺴﺘﺎﻥ ﺋﻪﺯﻩﻟﺪﯨﻦ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﻧﺎ ﯞﻩﺗﯩﻨﯩﺪﯗﺭ!
«ﻏﯘﻟﺠﺎ ﻳﻮﻟﻰ» ﺭﻭﻣﺎﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺮﺍﮔﯧﺪﯨﻴﯩﻠﯩﻚ ﻗﯩﺴﻤﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﺭﯨﺌﺎﻟﻠﯩﻘﻠﯩﺮﻯ (1)
ﺷﻪﺭﻗﻰ ﺗﯜﺭﻛﯩﺴﺘﺎﻥ ﺟﯘﻣﮭﯘﺭﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻗﯘﺭﯗﻟﯘﺷﻰ ﯞﻩ ﺗﺮﺍﮔﯩﺪﯨﻴﻪﻟﯩﻚ ﻳﯧﻤﯩﺮﻟﯩﺸﻰ
ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ﺗﯜﺭﻛﯩﺴﺘﺎﻥ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺟﯘﻣﮭﯘﺭﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻗﯘﺭﯗﻟﯘﺷﻰ ﯞﻩ ﺗﯩﺮﺍﮔﯩﺪﯨﻴﻪﻟﯩﻚ ﻳﯧﻤﯩﺮﻟﯩﺸﻰ
«ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ﺗﯜﺭﻛﯩﺴﺘﺎﻥ ﻗﻮﻝ ﻳﺎﺯﻣﯩﻠﯩﺮﻯ» ﺩﯨﻜﻰ ﺗﻪﺯﻛﯩﺮﯨﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻣﻪﺯﻣﯘﻧﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ
ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺋﻪﻧﮕﯩﻠﯩﻴﻪ ﻛﻮﻧﺴﯘﻟﺨﺎﻧﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻗﯘﺭﯗﻟﯘﺷﻰ
بۇنىڭدىن 31 يىل ئىلگىرى (بۇلاق) ژورنىلىدا ئېلان قىلىنغان دادامنىڭ موللا شاكىر قەبرىسى ھەققىدىكى ئىزدىنىش دوكىلاتى
ﺧﻮﺗﻪﻧﺪﯨﻜﻰ ﺋﯧﻜﺴﭙﯩﺪﯦﺘﺴﯩﻴﻪ
ﻗﺎﺳﯩﻢ ﺋﺎﺧﯘﻧﻨﯩﯔ ﻛﺎﻣﯩﻞ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﮕﻪ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ 6 ﭘﺎﺭﭼﻪ خېتى
ﺷﯩﯟﯦﺘﺴﯩﻴﻪ ﺋﺎﺭﺧﯩﭙﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺳﺎﻗﻠﯩﻨﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺋﺎﺋﯩﺖ ﻗﻮﻟﻴﺎﺯﻣﺎ »ﻗﯘﺭﺋﺎﻥ«ﻻﺭ
ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﻩ ﺑﯧﺴﯩﻠﻐﺎﻥ ﻣﺎﺗﯧﺮﯨﻴﺎﻟﻼﺭ
ﻛﯜﺭﺷﺎﺩ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﮬﯧﻜﺎﻳﻪ
ﺗﺎﺗﺎﺭﯨﻴﻪﺩﯨﻦ ﺧﻪﯞﻩﺭ – ﭘﯧﻜﯩﻨﺪﯨﻦ ﻛﻪﺷﻤﯩﺮﮔﻪ ﺳﻪﭘﻪﺭ (4)
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﺷﯘﻧﺎﺳﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﯩﻜﻰ ﭘﯩﺸﯟﺍﺳﻰ
ﻗﯘﺗﺎﺩﻗﯘﺑﯩﻠﯩﻚ – ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﭼﻪ ﻗﻪﺩﯨﻤﻘﻰ ﺋﻪﺳﻪﺭ (1909)
ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺳﯘﻟﺘﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﯞﻩ ﺗﺎﺭﺍﻧﭽﯩﻼﺭ ﻛﯩﻤﻠﻪﺭ؟ (1908)
ﺋﯩﺘﺎﻟﯩﻴﻪ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﺋﯧﻜﺴﭙﯧﺪﯨﺘﺴﯩﻴﯩﺴﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯨﻴﺎﺭﯨﺪﺍ (1)
ﺗﺎﺭﯨﺨﺘﯩﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺯﻩﻣﺒﯩﺮﯨﻜﻰ